Profesör Chris Armstrong, 'The Guardian' için kaleme aldığı makalede, zenginlerin megayatlarının yarattığı büyük karbon ayak izine dikkat çekerek, bu tür lüks araçların yasaklanması gerektiğini savundu. Armstrong, Roman Abramovich gibi milyarderlerin süperyatlarının, bazı küçük ülkelerin karbon emisyonundan daha fazla olduğunu belirtti.
70 METRELİK LÜKS YATLAR AŞIRI KARBON SALIYOR
Süperyat endüstrisinin son trendi, 70 metre ve üzeri boyutlardaki megayatlar. Bu lüks gemiler, dünyanın en pahalı taşınabilir varlıkları arasında yer alıyor. Örneğin, Abramovich'in özel tasarımı olan Eclipse'in değeri 800 milyon doları aşarken, yatın özellikleri arasında yüzme havuzu, denizaltı ve zırh kaplama bulunuyor. Abramovich, Eclipse'ten sıkıldığında 475 milyon dolarlık başka bir yatı olan Solaris'e geçebilir. Bu devasa yatlar, yılda 22 bin ton karbon emisyonu üreterek, küçük ülkelerin karbon ayak izini aşabiliyor.
Armstrong, bu lüks teknelere sahip olmanın veya yapmanın, ciddi bir iklim vandalizmi olduğunu vurguluyor. Uluslararası Denizcilik Örgütü tarafından belirlenen emisyon kurallarından büyük oranda muaf olan bu yatlar, mevcut durumda denetimden kaçıyor.
Profesör ayrıca, megayatların, dünyadaki aşırı eşitsizliğin bir sembolü olduğunu belirtiyor. Milyonlarca insan yoksulluk içinde yaşarken, milyarderlerin bu tür lüks tüketim mallarına yönelmesi dikkat çekici. Örneğin, 400 milyon dolarlık bir yatın işletme maliyeti, ABD'de bir hastaneyi işletmek veya Afrika'da milyonlarca sıtma aşısı sağlamak için yeterli olabilir.
Armstrong, megayatların yasalardan kaçma ve suç faaliyetlerine karışma potansiyeline de dikkat çekiyor. Mürettebat üyelerinin gizlilik anlaşmaları imzalaması ve düşük moralleri, bu endişeleri artırıyor. Bu sorunlarla başa çıkmak için Armstrong, büyük yatlara ağır vergiler uygulanması gibi çözümler öneriyor, ancak bu önlemlerin yeterli olmayabileceğini de belirtiyor.
Yat yapımını durdurmak ve mevcut yatları limanlara ve karasularına sokmamak gibi daha radikal çözümler öneriliyor. Örneğin, İtalya'nın Napoli şehri, 75 metreden büyük yatların limanlarına girişini yasaklayarak bir adım attı. Armstrong, bu tür önlemlerin, iklim kriziyle mücadelede önemli bir rol oynayabileceğini savunuyor.
Profesör Chris Armstrong, Southampton Üniversitesi'nde siyaset teorisi profesörüdür ve "A Blue New Deal: Why We Need a New Politics for the Ocean" ve yakında çıkacak olan "Global Justice and the Biodiversity Crisis: Conservation in a World of Inequality" kitaplarının yazarıdır.
