İnternet Bağımlılığı ve Ergen Beyni Üzerindeki Etkileri
Günümüzde teknolojinin hayatımızdaki yeri yadsınamaz bir gerçek. Ancak, bu durumun getirdiği bazı olumsuz etkiler de mevcut. Özellikle gençler arasında giderek artan internet bağımlılığı, hem psikolojik hem de fizyolojik açıdan ciddi sorunlara yol açabiliyor. UCL (University College London) araştırmacıları tarafından yapılan yeni bir çalışma, internet bağımlılığı olan ergenlerin beyinlerinde ilave bağımlılık davranışları ve eğilimlerine yol açabilecek değişikliklerin yaşandığını ortaya koydu.
İnternet Bağımlılığı Nedir?
İnternet bağımlılığı, kişinin interneti kullanma dürtüsüne karşı koyamaması ve bu durumun kişinin günlük yaşamını olumsuz yönde etkilemesi olarak tanımlanır. Psikolojik sağlığın yanı sıra sosyal, akademik ve mesleki hayatı da olumsuz etkileyen bu bağımlılık türü, özellikle ergenlerde daha yaygın bir hal almıştır.
Araştırmanın Kapsamı ve Bulguları
PLOS Mental Health dergisinde yayınlanan ve 2013-2023 yılları arasında internet bağımlılığı tanısı alan 10-19 yaş arası 237 genci kapsayan 12 makaleyi inceleyen bu çalışma, önemli sonuçlar ortaya koymuştur. İnternet bağımlılığı olan katılımcılar üzerinde fonksiyonel manyetik rezonans görüntüleme (fMRI) kullanılarak beyinlerinin nasıl etkilendiği incelenmiştir.
Beyindeki Değişiklikler
Çalışmalar, internet bağımlılığının ergenlerin beyinlerindeki çeşitli sinir ağlarında önemli değişikliklere yol açtığını göstermiştir. Özellikle dinlenme sırasında etkinleştirilen beyin bölgelerinde (varsayılan mod ağı) artan ve azalan aktivitenin bir karışımı olduğu bulunmuştur. Buna karşılık, aktif düşünmeyle ilgili beyin kısımlarındaki (yönetici kontrol ağı) işlevsel bağlantıda genel bir azalma gözlemlenmiştir. Bu değişiklikler, ergenlerde bağımlılık yapıcı davranış ve eğilimlerin yanı sıra entelektüel yetenek, fiziksel koordinasyon, zihinsel sağlık ve gelişimle ilişkili davranış değişikliklerine yol açmıştır.
Ergenlik Dönemi ve İnternet Bağımlılığı
Yüksek lisans öğrencisi Max Chang, ergenliğin insanların biyolojilerinde, bilişlerinde ve kişiliklerinde önemli değişiklikler yaşadığı çok önemli bir gelişim aşaması olduğunu belirtmiştir. Bu dönemde, kompulsif internet kullanımı, internet bağımlılığı ile ilgili dürtülere karşı özellikle savunmasız hale gelebilir.
Çalışmanın sonuçları, internet bağımlılığının ergenlerin yaşamlarını etkileyebilecek potansiyel olarak olumsuz davranışsal ve gelişimsel değişikliklere yol açabileceğini göstermektedir. Örneğin, ilişkileri ve sosyal aktiviteleri sürdürmekte zorluk çekebilir, çevrimiçi etkinlikler hakkında yalan söyleyebilir ve düzensiz yemek yiyip uykularını bölebilirler. Akıllı telefonların ve dizüstü bilgisayarların giderek daha erişilebilir hale gelmesiyle birlikte, internet bağımlılığı dünya çapında büyüyen bir sorun haline gelmiştir. Önceki araştırmalar, Birleşik Krallık'taki insanların her hafta 24 saatten fazlasını internette geçirdiğini ve ankete katılanların yarısından fazlasının internet bağımlısı olduğunu göstermiştir. Ofcom'un bulgularına göre, Birleşik Krallık'taki 50 milyon internet kullanıcısının %60'ından fazlası, internet kullanımının hayatları üzerinde olumsuz bir etkisi olduğunu belirtmiştir.
Araştırmanın kıdemli yazarı Irene Lee, internetin bazı avantajlarına rağmen günlük yaşamlarımızı olumsuz etkilemeye başladığında bir sorun haline geldiğini belirtmektedir. Gençlere, günlük internet kullanımları için makul zaman sınırlamaları getirmelerini ve internette çok fazla zaman geçirmenin psikolojik ve sosyal sonuçlarının farkında olmalarını tavsiye etmektedir. Max Chang, bulgularının internet bağımlılığının ergenlik döneminde beyin ağları arasındaki bağlantıyı nasıl değiştirdiğini göstererek, doktorların internet bağımlılığının başlangıcını daha etkili bir şekilde taramasına ve tedavi etmesine olanak sağlayacağını ummaktadır. Klinisyenler, potansiyel olarak belirli beyin bölgelerini hedef alan tedaviler önerebilir veya internet bağımlılığının temel semptomlarını hedef alan psikoterapi veya aile terapisi uygulayabilirler.
Daha da önemlisi, internet bağımlılığı konusunda ebeveyn eğitimi, halk sağlığı açısından önlemenin olası bir yoludur. İnternet bağımlılığının erken belirtilerinin ve başlangıcının farkında olan ebeveynler, ekran başında geçirilen zamanı ve dürtüselliği daha etkili bir şekilde yöneterek internet bağımlılığını çevreleyen risk faktörlerini en aza indirebilirler.
Bu araştırmanın bazı sınırlamaları da mevcuttur. İnternet bağımlılığını araştırmak için fMRI taramalarının kullanımına ilişkin çalışmalar şu anda sınırlıdır ve çalışmalarda küçük ergen örnekleri bulunmaktadır. Ayrıca, incelenen örneklerin çoğu Asya ülkelerinden gelmektedir. Gelecekteki araştırmaların, terapötik müdahaleler hakkında daha fazla bilgi sağlamak için Batı örneklerinden elde edilen sonuçları karşılaştırması gerekmektedir.İnternet bağımlılığı, özellikle ergenler arasında giderek büyüyen bir sorundur. UCL araştırmacılarının çalışması, bu bağımlılığın beyin üzerindeki etkilerini ve olası sonuçlarını ortaya koyarak önemli bir katkı sağlamaktadır. Ebeveynler, eğitimciler ve sağlık profesyonelleri, bu bulguları dikkate alarak gençlerin sağlıklı bir dijital denge kurmalarına yardımcı olmalıdır.
