Türkiye'de son dönemlerde, özellikle bazı küçük işletmelerin, yüksek komisyon oranları ve geç ödeme süreçleri nedeniyle banka POS cihazları yerine IBAN üzerinden doğrudan ödeme almaya yönelmesiyle birlikte, vergi kaçakçılığı sorunları da artış göstermekte. Hazine ve Maliye Bakanlığı, kasaplar, manavlar, kuaförler ve doktor muayenehaneleri gibi işletmelerde yapılan denetimler sonucunda, IBAN ile ödeme alındığı halde fiş veya fatura kesilmeyen esnaflara yüksek miktarda cezai işlem uygulanacağını duyurdu.
Ayrıntılı İnceleme
1. Yeni Denetim ve Cezai İşlemler
Denetimlerin Amacı: Hazine ve Maliye Bakanlığı, vergi kaybını önlemek amacıyla, özellikle küçük işletmeler üzerinde denetimlerini artırdı. Bu işletmelerin banka hesapları üzerinden yapılan IBAN transferlerini mercek altına alıyor.
Cezalar: Ödeme alındığı halde fiş veya fatura kesilmeyen işletmelere yönelik cezalar oldukça ağırlaştırıldı. Her bir eksik fiş için 3.400 TL, her bir eksik fatura için ise belgenin tutarının yüzde 10'u kadar ceza uygulanacak.
2. Esnafın IBAN'a Yönelmesinin Nedenleri
Yüksek Komisyon Oranları: Banka POS cihazlarının yüksek komisyon oranları, küçük işletmelerin kar marjlarını olumsuz etkileyerek, doğrudan banka transferlerine yönelmelerine neden oluyor.
Ödeme Sürelerinin Uzunluğu: POS cihazları üzerinden yapılan işlemlerde ödeme sürelerinin 45 günü bulması, işletmelerin nakit akışını zorlaştırıyor.
3. IBAN Kullanımının Artması ve Sonuçları
Kare Kodlu Tabelalar: İşletmeler, müşterilerine kolaylık sağlamak amacıyla iş yerlerine kare kod içeren IBAN bilgilerinin bulunduğu tabelalar asmaya başladı.
Ödeme Suistimalleri: Ne yazık ki, bu yöntemin yaygınlaşmasıyla birlikte ödeme suistimalleri de artış gösterdi. İşletmeler, IBAN ile alınan ödemelerde resmi belge düzenlemekten kaçınabiliyor.
Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın yeni uygulamaya koyduğu denetim ve ceza sistemleri, vergi kaçakçılığını önleme konusunda ciddi adımlar atıyor. Ancak bu durum, özellikle küçük işletmeler için ekonomik baskıları da beraberinde getiriyor. İşletmelerin bu yeni düzenlemelere uyum sağlaması, hem finansal sağlıkları hem de yasal uyumları açısından kritik öneme sahip. Bu süreç, devlet ile esnaf arasında daha şeffaf ve adil bir ticari ortamın oluşmasına katkıda bulunabilir.
