Anayasa Mahkemesi (AYM), Cumhurbaşkanı tarafından rektörlerin atanmasını öngören düzenlemeyi iptal etti. Bu karar, Türkiye'de üniversite yönetimi ve atama süreçlerinde önemli bir dönüm noktası oluşturuyor. AYM, 2018 yılında çıkarılan 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile yapılan düzenlemelerin Anayasa'ya aykırı olduğuna hükmetti. Resmi Gazete’de yayımlanan karara göre, iptal hükmü 12 ay sonra yürürlüğe girecek. Karar, kamu hizmetlerine girme hakkına ilişkin düzenlemeler içermesi nedeniyle, Anayasa'nın mülga 91. maddesi uyarınca KHK ile düzenlenemeyecek yasak alanda kaldığını belirtiyor.
Rektör Atamalarında Yeni Dönem
AYM’nin kararı, rektör atamalarında Yükseköğretim Kurulu'nun (YÖK) rolünü yeniden gündeme getirdi. Önceki düzenlemede, devlet üniversitelerine rektör atamaları YÖK'ün aday gösterdiği kişiler arasından Cumhurbaşkanı tarafından yapılıyordu. Vakıf üniversitelerinde ise mütevelli heyetinin teklifi ve YÖK'ün olumlu görüş vermesi üzerine Cumhurbaşkanı tarafından atanıyordu. Ancak 703 sayılı KHK ile bu süreç değiştirilmişti. YÖK'ün rektör atama sürecindeki rolü sona erdirilmiş ve rektör atanmasına ilişkin birçok hüküm madde metninden çıkarılmıştı. AYM’nin kararı ile bu düzenleme iptal edildi ve eski usule geri dönülmesi gündeme geldi.
YÖK Üyelerinin Atanması da İptal Edildi
AYM, YÖK üyelerinin atanmasına ilişkin düzenlemeyi de iptal etti. 2547 sayılı Kanun'un 6. maddesinin (b) fıkrasının (5) numaralı bendinde yapılan değişiklik, Cumhurbaşkanı tarafından onaylanacak 7 YÖK üyesinin, Üniversitelerarası Kurul (ÜAK) tarafından belirlenmesi sürecine ilişkin idi. Bu düzenleme, ÜAK tarafından seçilen üyelerin doğrudan üye sıfatını kazanamayıp, Cumhurbaşkanı'nın onayına bağlı kılındığı için Anayasa'ya aykırı bulundu. Yüksek Mahkeme, bu değişikliğin, Anayasa’da yapılan değişikliklerle ilgisinin olmadığını ve KHK çıkarma yetkisinin amaç ve kapsamı içinde değerlendirilmediğini belirtti.
